Kultura Wrażliwa w 2020 roku. Podsumowanie

Małopolska. Kultura wrażliwa ma na celu zwiększenie i wspieranie obecności osób z niepełnosprawnościami w instytucjach kultury województwa małopolskiego. Głównymi (choć nie wyłącznymi) odbiorcami działań są koordynatorzy dostępności – “agenci zmian” w instytucjach kultury. W tym roku, naszymi odbiorcami byli także pracownicy działów inwestycji, osoby zajmujące się infrastrukturą czy zamówieniami publicznymi, a także osoby zajmujące się przygotowywaniem wystaw, opracowywaniem zasobów muzealnych, edukatorzy i edukatorki i in.

Grupy odbiorców

Rozszerzenie grup odbiorców wiąże się z odpowiedzią na konkretne potrzeby pracowników instytucji kultury. Doświadczenie poprzednich lat, zmiany prawne i wzrost świadomości społecznej na temat potrzeb osób z niepełnosprawnościami, sprawia, że projekt już nie tylko ma na celu podniesienie świadomości pracowników sektora kultury, ale ma też dawać konkretne odpowiedzi jak instytucje kultury powinny dokonywać tych zmian.

Webinary

W 2020 roku działania projektowe zostały w głównej mierze przeniesione do sieci, na co bezpośrednio wpłynęły obostrzenia związane z pandemią. Zorganizowaliśmy serię 25 webinarów, na które składał się m.in. cykl 10 lekcji polskiego języka migowego (ponad 4380 wyświetleń na portalu YouTube), a także 15 spotkań online dotyczących dostępności instytucji kultury. Tematami webinarów były m.in.: praktyczne aspekty i instalacja pętli indukcyjnych, dobra współpraca z tłumaczami PJM w instytucji kultury, praktyczne zastosowania brajla, czy webinar o tym, jak napisać wniosek o dotację z uwzględnieniem dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami.

W webinarach prowadzonych za pośrednictwem platformy Zoom wzięło udział ok. 800 uczestników (na żywo), a także liczni widzowie oglądający (na żywo) transmisję na portalu Facebook oraz YouTube. Łącznie, w 2020 roku, nasze webinary oglądało na żywo 5618 osób.

Szkolenia

Do przestrzeni wirtualnej zostały przeniesione także szkolenia, kierowane do pracowników małopolskich instytucji kultury. Zorganizowaliśmy 10 szkoleń/warsztatów, dotyczących m.in. tworzenia audiodeskrypcji, planowania dostępności architektonicznej, komunikacji alternatywnej z osobami niemówiącymi czy dostępności dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Łącznie, przeprowadziliśmy 51 godzin szkoleniowych, w których wzięło udział ponad 150 uczestników.

Pozostałe wydarzenia

Ważnym działaniem w sieci była także organizacja seminarium o audiodeskrypcji i praktycznych aspektach jej stosowania i zamawiania. W seminarium udział wzięło sześcioro specjalistów i specjalistek, a owocem spotkania została publikacja pt. „Jak dobrze zamówić audiodeskrypcję? Praktyczne wskazówki”, wydana w druku oraz w formie elektronicznej.

W tym roku zorganizowaliśmy (już po raz czwarty) konferencję – Forum Kultury Wrażliwej. Tegoroczna edycja powstała głównie z myślą o osobach pracujących w bibliotekach. Wydarzenie odbyło się za pomocą platformy ZOOM (ponad 100 uczestników), i było transmitowane przez portal Facebook (369 wyświetleń).

Wsparcie instytucji

Szczególnym działaniem był pilotażowy program wsparcia instytucji. Z planowanych dwóch instytucji kultury, ze względu na sytuację epidemiczną, działanie przeprowadzono ostatecznie tylko w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu (MONS). Indywidualne podejście jest wynikiem doświadczeń z poprzednich lat, w których działania ekspertów kierowano szeroko do wszystkich instytucji. Nauczyliśmy się jednak, że dostępność to proces zarządczy, który musi być realizowany w instytucji przekrojowo. Analizie poddano wewnętrzne relacje między zespołami w MONS, przeprowadzono celowane szkolenia dla wybranych grup pracowników (księgowość, inwestycje, organizacja wystaw, i inne) oraz przygotowano rekomendacje, w tym zalecenia dla MIK czy Departamentu Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Promocji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, jako prowadzących program i organizatora. MONS pozostaje zatem jedną z niewielu instytucji kultury w Polsce, z jasno wyznaczonym procesem wdrażania dostępności.

W ramach tego pilotażowego programu wsparcia dla MONS zorganizowano 182 godziny warsztatowe (szkolenia, konsultacje, warsztaty), w których wzięło udział 35 pracowników instytucji. Działaniami zostało objętych 8 oddziałów i filii MONS znajdujących się w 5 różnych lokalizacjach. 

Partnerstwa

Podobnie jak w latach ubiegłych, projekt utrzymuje 23 partnerstwa z instytucjami kultury, których organizatorem jest Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Zostały podpisane także porozumienia o współpracy z 6 innymi podmiotami reprezentującymi i działającymi na rzecz środowiska osób z niepełnosprawnością. Łącznie, w 2020 r. nawiązano 29 partnerstw.

Działania internetowe

Swoją misję edukacyjną i uświadamiającą program Małopolska. Kultura wrażliwa realizuje także poprzez prowadzenie strony internetowej. Ukazują się tu artykuły tworzące bazę wiedzy (14 artykułów w 2020 r.), jak również bieżące informacje o wydarzeniach dostępnych organizowanych przez partnerskie instytucje kultury. 

Prowadzona jest także strona Kultura wrażliwa na portalu Facebook: utworzona w roku 2020 – na chwilę obecną (31.12.2020 r.) ma ponad 1250 polubień. W ramach tegorocznej kampanii, przygotowaliśmy także 8 filmów promujących działania instytucji kultury podejmowane w ramach projektu Kultura Wrażliwa. W filmach zaprezentowano inicjatywy koordynatorów i koordynatorek dostępności m.in. z Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Teatru Narodowego im. Juliusza Słowackiego w Krakowie czy Centrum Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA.